Ένα άρθρο του Mat Oxley
Μάρτιος 1975, Daytona, ΗΠΑ
Τον Μάρτιο του 1975, ο νεαρός Βρετανός Barry Sheene βρέθηκε στη Florida των ΗΠΑ, προσπαθώντας να κατακτήσει το Daytona 200, τον μεγαλύτερο αγώνα μοτοσυκλετών εκείνης της εποχής. Ο Sheene ήταν ένας εργοστασιακός αναβάτης της Suzuki, με μοτοσυκλέτες εξοπλισμένες με κινητήρες GT750 115 ίππων. Αυτά τα τεράστια δίχρονα αντιπροσώπευαν μία τεράστια αλλαγή στην απόδοση, από τα βρετανικά τετράχρονα 750 κ.εκ. που έφταναν τα 250 χιλιόμετρα/ώρα στα γιαπωνέζικα δίχρονα 750 κ.εκ. με 280 τελική. Αν οι οδηγοί ήταν μία φορά φοβισμένοι με αυτά τα υπερόπλα, οι μηχανικοί των ελαστικών ήταν τρομοκρατημένοι γιατί κρατούσαν τις ζωές των αναβατών στα χέρια τους. Για να το θέσουμε απλά, τα λάστιχα δεν ήταν αρκετά καλά γι’ αυτές τις μοτοσυκλέτες. Στις μεγάλες ταχύτητες πετούσαν τους οδηγούς στο έδαφος.
Αυτό συνέβη στον Sheene στην Daytona έχοντας πιάσει μία ταχύτητα 270 περίπου χιλιομέτρων την ώρα. “Θυμάμαι ότι σκέφτηκα, ω Θεέ μου!” είπε ο 24χρονος, τότε, οδηγός σε ένα ντοκιμαντέρ της ITV. “Κουτρουβαλούσα και ένιωθα το δέρμα μου να ξεκολλάει. Δεν αισθανόμουν το πόδι μου γιατί το μόνο που ένιωθα ήταν να βγαίνει το δέρμα μου από την πλάτη μου. Όταν σταμάτησα σκέφτηκα, Χριστέ μου είμαι ακόμα ζωντανός, δεν σκοτώθηκα! Πήγα να σηκωθώ και κοίταξα κάτω, το πόδι μου είχε διπλώσει σε ορθή γωνία. Αν ήμουν άλογο αγώνων, θα με είχαν πυροβολήσει εκείνη την ώρα.”
Ο Sheene έλαβε τις πρώτες βοήθειες στην πίστα και μετά μεταφέρθηκε στα Επείγοντα του κοντινού νοσοκομείου. Οι θρυλικές σεξουαλικές του ορέξεις ήταν το μόνο που δεν επηρεάστηκε από αυτό το φοβερό κοκτέηλ πόνου και παυσίπονων φαρμάκων. “Στο ασθενοφόρο ο Sheene δεν φάνηκε να χάνει ούτε στιγμή τις αισθήσεις του,” είπε ο επικεφαλής της ομάδας της Suzuki Merv Wright. “Αντίθετα κυνηγούσε την νοσοκόμα …μόνο με τα μάτια του φυσικά.”
Τα τραύματα του Sheene ήταν πολύ σοβαρά. Κάταγμα αριστερού μηριαίου οστού, σπασμένος δεξιός καρπός, αντιβράχιο και κλείδα, έξι σπασμένα πλευρά, κατάγματα σε πολλούς σπονδύλους και απώλεια τεράστιου όγκου δέρματος.
“Αισθάνθηκα σαν να με έχουν ψήσει σε μπάρμπεκιου“, είχε πει τότε. Ο Sheene παρέμεινε στο νοσοκομείο για αρκετές εβδομάδες και επέστρεψε στους αγώνες επτά εβδομάδες μετά το ατύχημα, εκπλήσσοντας τον ιατρικό κόσμο. Τρεις μήνες μετά το τρομακτικό αυτό ατύχημα κέρδισε το πρώτο του Grand Prix στη μεγάλη κατηγορία, κερδίζοντας την MV Agusta του Giacomo Agostini με διαφορά ενός ή δύο εκατοστών στο Assen. Αυτός παραμένει ο πιο κοντινός τερματισμός όλων των εποχών στην ιστορία του GP. Επειδή δεν υπήρχε χρονόμετρο ή εξοπλισμός λήψης φωτογραφιών που να μπορούσε να μετρήσει την διαφορά τους, τους δόθηκε ο ίδιος ακριβώς χρόνος τερματισμού. Σε λιγότερο από ένα χρόνο μετά, ο Sheene εξασφάλισε τον πρώτο από τους δύο συνολικά τίτλους του στην κατηγορία των 500 κ.εκ.
Η λάμα των 40 εκατοστών και οι πολλές βίδες που είχαν βάλει στις εγχειρήσεις οι γιατροί, αφαιρέθηκαν αργότερα (σε απευθείας μετάδοση στην τηλεόραση). Ο τραυματισμός όμως στο πόδι τον στοίχειωσε για χρόνια. Κάθε πρωί έπρεπε να κάνει μασάζ για 30 λεπτά πριν ξεκινήσει την ημέρα του.
Αύγουστος 2021, Silverstone, Μ. Βρετανία
Σαράντα έξι χρόνια μετά το ατύχημα του Sheene στην Daytona, ο Marc Márquez ετοίμαζε την Repsol Honda RC213V για το βρετανικό GP στο Silverstone. Στα πρώτα ελεύθερα της Παρασκευής ήταν ήδη ο ταχύτερος όταν ξεκίνησε την τελευταία του δοκιμή με τα ίδια μαλακά/μεσαία λάστιχα που είχε χρησιμοποιήσει στο session. Είχε ξεκινήσει τον πρώτο του γύρο και κατευθυνόταν προς την στροφή Δύο, όταν έχασε το μπροστινό με 273 χιλιόμετρα την ώρα, πιθανότατα λόγω χαμηλής θερμοκρασίας του ελαστικού.
“Όταν ξεκίνησα τα πρώτα ελεύθερα αισθανόμουν πολύ καλά“, είπε. “Δυστυχώς είχα μία άσχημη πτώση στο τέλος του session“, είπε ο Márquez.
Είναι αλήθεια ότι οι δύο πτώσεις, του Sheene και του Márquez δεν ήταν ίδιες. Είχαν όμως περισσότερες ομοιότητες από όσες νομίζετε.
Ο Sheene κατρακύλησε για εκατοντάδες μέτρα στην άσφαλτο της Daytona, ενώ ο Márquez σύρθηκε στην άσφαλτο της πίστας Silverstone για εκατό μέτρα, μπήκε μέσα στο χορτάρι όπου πήρε τουλάχιστον 12 τούμπες, κρατώντας σφιχτά τα χέρια του στο στήθος και τελικά ξαναβγήκε στην άσφαλτο μεταξύ των στροφών Τρία και Τέσσερα. Το χτυπημένο σώμα του Sheene φορτώθηκε στο ασθενοφόρο με τους παρευρισκόμενους να αγωνιούν για τη ζωή του. Ο Márquez γονάτισε αμέσως στα τέσσερα, πήρε ανάσα και στη συνέχεια σηκώθηκε και επέστρεψε στα paddock για να …συζητήσει για τις πρώτες δοκιμές.
Η πτώση καταγράφηκε ως εξής: 10.37 π.μ., αναφορά: αναβάτης ΟΚ. Παρά το ότι ο Márquez δεν είχε σπάσει κάποιο κόκαλο, δεν ήταν ΟΚ. Κάθε εκατοστό του κορμιού του πονούσε, σαν να είχε πηδήξει από ένα τρένο που έτρεχε με μεγάλη ταχύτητα. Φυσικά, αυτό είναι κάτι που ο 6 φορές πρωταθλητής το έχει συνηθίσει.
Μετά από εκτεταμένους ιατρικούς ελέγχους και φυσικοθεραπεία ο Márquez ανέβηκε πάλι στην RC213V, τρεις ώρες μετά, βελτιώνοντας τον χρόνο του!
Το πρόβλημά του ήταν το δεξί του μάτι, στο οποίο είχε μπει σκόνη κατά τη διάρκεια της πτώσης και το οποίο έτριψε για να το καθαρίσει. Οι γιατροί του συνέστησαν να κρατήσει τα μάτια του κλειστά για να τα ξεκουράσει. Στην γραμμή εκκίνησης ο Márquez ήταν πέμπτος. Είχε πραγματικές πιθανότητες για βάθρο αλλά είχε την σύγκρουση με τον Jorge Martin στον πρώτο γύρο και έτσι σταμάτησε.
Ο Márquez αναρρώνει ακόμα από το χειρότερο ατύχημα της καριέρας του, στην Jerez τον περασμένο Ιούλιο. Δεν είναι ακόμα στο 100%, ούτε σωματικά ούτε ως αναβάτης. Το πιο σημαντικό είναι ότι δεν μπορεί ακόμα να χρησιμοποιήσει πλήρως το δεξί του χέρι, βασικό “εργαλείο” της θεαματικής τεχνικής του. “Το κύριο μέλημά μου είναι να προετοιμάσω όσο το δυνατόν καλύτερα εμένα και την μοτοσυκλέτα μου για το 2022″ δηλώνει ο ίδιος.
Η αντίθεση ανάμεσα στον τραυματισμό του Sheene στην Daytona το 1975 και του Márquez στο Silverstone το 2021 είναι τεράστια. Ο Sheene φορούσε στολή, μπότες και γάντια που σήμερα θεωρούνται πια ρουχισμός μόδας. Εκείνη την εποχή δεν υπήρχε επιστήμη στον τομέα της ασφάλειας. Ήταν υποτυπώδεις οι προσπάθειες προστασίας των οδηγών. Ένα δερμάτινο κοστούμι χωρίς εσωτερική προστασία.
Η πρώτη στολή που αγόρασα στα τέλη της δεκαετίας του 1970 ήταν τόσο άνετη και ελαφριά που έμοιαζε με δερμάτινη πυτζάμα. Στις αρχές του 1980 είχαμε υποτυπώδη προστατευτικά πλάτης. Μέχρι το 1991 που σταμάτησα τους αγώνες είχαμε παρόμοια καλούπια για την προστασία των ώμων, των γονάτων και των αγκώνων που τα φορούσαμε μέσα από την στολή μας.
Ο σημερινός εξοπλισμός που χρησιμοποιούν οι αναβάτες του MotoGP είναι από έναν άλλον κόσμο, σχεδιασμένος βάσει επιστημονικών δεδομένων ατυχημάτων -αερόσακοι, σύνθετη επένδυση και ούτω καθεξής- που επιτρέπει στους αναβάτες να πέφτουν με μεγάλη ταχύτητα χωρίς να έχουν σοβαρούς τραυματισμούς. Μπορεί να μοιάζουν με cyborg αλλά ποιος νοιάζεται;
Ο κόσμος της μοτοσυκλέτας χρωστά τεράστια ευγνωμοσύνη στους πρωτοπόρους σε αυτόν τον τομέα: Στην Alpinestars, την Dainese, την Arai, την Shoei, την AGV και όλες τις άλλες μάρκες που προστατεύουν τους οδηγούς αγώνων αλλά και τους απλούς αναβάτες μοτοσυκλέτας.
